Kiedy dzieci chwytają stopy?
Chwytanie stóp przez niemowlaka to aktywność, która pojawia się pomiędzy 5, a 6 miesiącem życia dziecka. Żeby tak się stało dziecko musi najpierw:
- zbudować symetrię,
- umieć stabilnie leżeć na plecach,
- osiągnąć kontrolę głowy,
- umieć wykonać pracę antygrawitacyjną rąk i nóg
- umieć chwytać w środkowej linii ciała
Wraz z rozwojem dziecko zaczyna interesować się swoim tułowiem oraz kończynami, poznaje schemat swojego ciała. Aby dziecko mogło sięgać rękami musi mieć wyprostowany kręgosłup na całej jego długości, a łopatki i miednica muszą stabilnie przylegać do podłoża. Podczas unoszenia rąk do góry, kość ramienna ustawia się w rotacji zewnętrznej. Podobnie dzieje się z kością udową w stawie biodrowym, zgięcie odwiedzenie i rotacja zewnętrzna to najlepsza pozycja dla prawidłowego rozwoju stawów biodrowych. Kolana są zgięte, a stopy ustawiają się w supinacji, czyli odwróceniu. Ważne, aby dziecko potrafiło chwycić obie stopy, a nie sięgało zawsze po jedną, ponieważ skraca wtedy stale jeden bok, a drugi wydłuża. Moment wkładania stóp do buzi to czas, gdy wzorzec tego ruchu został optymalnie wykształcony.
WAŻNE! Jeżeli dziecko chwyta tylko jedną stopę – może to świadczyć o asymetrii tułowia oraz o konieczności fizjoterapii dla niemowląt.
Po co dziecko chwyta stopy?
Pojawienie się tej umiejętności w rozwoju dziecka, mówi nam o dobrej współpracy mięśni prostowników oraz mięśni zginaczy u dziecka. Umiejętność ta jest bazą do kolejnych etapów rozwoju, takich jak siadanie i chodzenie.
Jednoczesne ustawienie bioder w rotacji zewnętrznej oraz stóp w supinacji bezpośrednio wpływa na rozwój stóp i bioder oraz przygotowuje stopy do obciążenia.
Wkładanie stóp do buzi pod kontrolą wzroku przez niemowlaka to także rozwijanie koordynacji ręka-noga-usta oraz oko-ręka-stopa. Bardzo trudna sprawa 🙂
Dziecko dotykając i wsadzając do buzi swoje stopy ”odwrażliwia” je, czyli przygotowuje do chodzenia. Dotykiem swoich rąk stymuluje podeszwę stopy, co w przyszłości pomoże mu postawić stopę na podłożu bez żadnego dyskomfortu. W innym przypadku dziecko będzie podwijać palce lub stawać na palcach, co będzie świadczyć o nadwrażliwości stóp.
Ta z pozoru łatwa czynność, jest bardzo ważna dla losów stóp naszego dziecka.
Czy dziecko musi chwytać stopy?
Tak, każde dziecko powinno chwytać stopy. Nie musi tego robić często i długo, ale powinno posiadać taką umiejętność, aby prawidłowo wykształcić stawy biodrowe oraz łuki stopy.
Kiedy warto zgłosić się do fizjoterapeuty dziecięcego?
Noworodek:
– jeśli jego nogi są nieaktywne i leżą stale na podłożu
– jeśli jego nogi są sprawiają wrażenie sztywnych oraz mocno napiętych
– jeśli masz wrażenie, że jedna lub obie stopy są nieprawidłowo ułożone
2,3 miesiąc życia dziecka:
– jeśli dziecko nie potrafi unieść obu nóg jednocześnie ponad podłoże (nawet na chwilę)
– jeśli jedna z nóg sprawia wrażenie zdecydowanie bardziej wiotkiej lub sztywnej
– jeśli jedna z nóg sprawia wrażenie mniej aktywnej
5,6 miesiąc życia dziecka:
– jeśli dziecko nie potrafi dotknąć rączkami swoich kolan
7 miesiąc życia dziecka:
– jeśli dziecko nie chwyta swoich stóp
– jeśli dziecko chwyta tylko jedną stopę
Dlaczego dziecko chwyta stopami zabawki?
Ponieważ taki jest naturalny etap rozwoju, który następuje tuż po chwytaniu stóp. Na początku stopy, oprócz funkcji podporowej, rozwijają funkcję chwytną. Aby dziecko mogło chodzić, aktywność chwytna stóp musi zaniknąć. Ale najpierw, ok 6-7 miesiąca życia, dziecko odkrywa możliwość chwytania stopami. Pomaga sobie chwytać duże zabawki, które ciężko mu utrzymać tylko rękami. Podczas tej aktywności dziecko obciąża boczne krawędzie stóp, a odciąża przyśrodkowe. Chwytanie stóp, wkładanie stóp do buzi i chwytanie przedmiotów to następujące po sobie umiejętności, które znacznie wpływają na prawidłowy rozwój stóp.
Chwytanie stóp to dla dzieci świetna zabawa, dla rodziców słodki widok, a dla fizjoterapeuty bardzo ważny aspekt w rozwoju dziecka. Ze sposobu w jaki dziecko chwyta stopy, specjalista jest w stanie ocenić wiele czynników składających się na sukcesy w dalszych etapach życia dziecka.
1. Sposób ustawienia miednicy pośredni, przodopochylenie, tyłopochylenie lub skośne – będzie miało wpływ na ustawienie kręgosłupa.
2. Zgięcie, odwiedzenie i rotacja zewnętrzna w stawie biodrowym – będzie miała wpływ na ustawienie miednicy, kręgosłupa i stóp.
3. Zgięcie, rotacja zewnętrzna w stawie ramiennym oraz ustabilizowana łopatka będzie miała wpływ na ustawienie dłoni dziecka i jakość chwytu oraz ruchów precyzyjnych.
4. Supinacja, czyli odwrócenie stóp podczas chwytu dłonią wpływa na struktury stopy i oddziałuje na czynnościową długość, szerokość i wysokość wysklepienia stopy, czyli zapobiega płaskostopiu oraz koślawości stóp.
5. Koordynacja oko-ręka stopa, czyli koordynacja wzrokowo-ruchowa rozwija się głównie w okresie niemowlęcym i jest złożoną umiejętnością poznawczą i motoryczną. Wymaga od dziecka poprowadzenia rączek zgodnie z bodźcami, jakie otrzymują jego oczy. Rozwój koordynacji wzrokowo-ruchowej jest nieoceniony dla prawidłowego rozwoju dziecka i umiejętności uczenia się. W przyszłości ma wpływ na czynności takie jak kopanie, chwytanie piłki lub przyswajanie wiedzy w szkole.
Chwytanie stóp – wątpliwości
Podsumowując – ważna jest także jakość chwytania stóp przez dziecko. Jeśli macie wątpliwości czy Wasze dziecko wykonuje tę czynność w sposób prawidłowy, warto zgłosić się na poradę do fizjoterapeuty dziecięcego, który rozwieje wszystkie Wasze wątpliwości.
Anna Bernaś
Fizjoteraputa dziecięcy
